Mütemadi Temel Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Atılır?
Giriş: Temelin Önemi
Her bina, sağlam bir zemin üzerine oturtulmalıdır. Binanın yükünü zemine güvenli şekilde aktaran yapı elemanı ise temeldir. Temeller, statik hesaplara göre seçilir. Bu temel çeşitlerinden biri de mütemadi temeldir. Genellikle zemin koşullarının elverişli olduğu durumlarda tercih edilir ve geniş yüzeye yayılması ile bilinir.
Mütemadi Temel Nedir?
Mütemadi temel, yapıdaki taşıyıcı duvarların ya da kolonların altında sürekli şekilde uzanan, doğrusal bir betonarme temel tipidir. Yani binanın yükünü sadece belirli noktalarda değil, geniş bir alana yayarak zemine iletir. Bu özelliğiyle “sürekli temel” olarak da adlandırılır.
Nerelerde Kullanılır?
- 2-3 katlı betonarme yapılarda
- Zemin emniyet gerilmesinin yeterli olduğu bölgelerde
- Deprem riski düşük bölgelerde
- Taşıyıcı sistemin düzenli olduğu mimari projelerde
Mütemadi Temel Türleri
- Tek doğrultuda sürekli temel
Genelde sadece bir yönde uzanan taşıyıcı duvarların altında kullanılır. - Çift doğrultuda sürekli temel
Hem yatay hem dikey taşıyıcı hatlarda sürekli beton dökülerek oluşturulur.
Mütemadi Temelin Yapım Aşamaları
1. Zemin Etüdü
İlk olarak, zemin etüdü yapılır. Zeminin taşıma kapasitesi ve su geçirgenliği bu noktada önemlidir. Bu analizler, temelin derinliği ve kalınlığının belirlenmesini sağlar.
2. Hafriyat
Proje doğrultusunda temel alanı kazılır. Temel kotuna inildikten sonra düzleme işlemi yapılır. Kazı tabanı genelde düz olmalıdır.
3. Temel Altı Nivolaj Betonu
Temel altı düzgünlüğü ve betonun zeminle doğrudan temasını engellemek amacıyla ortalama 10 cm’lik grobeton dökülür.
4. Donatı Yerleştirme
Mütemadi temel, betonarme olduğu için içine donatı yerleştirilir. Uzunlamasına ve enine donatılar bağlanarak temel demiri hazırlanır.
5. Kalıp Montajı
Kenarlara ahşap ya da çelik kalıplar yerleştirilir. Bu kalıplar beton dökümü sırasında şekli korur.
6. Beton Dökümü
Hazırlanan kalıplara C25 veya C30 sınıfı hazır beton dökülür. Vibratör ile boşluk kalmayacak şekilde sıkıştırılır.
7. Kürleme
Beton prizini alana kadar yaklaşık 7-14 gün boyunca nemli tutulur. Bu işlem “kürleme” olarak adlandırılır.
Mütemadi Temelin Avantajları
✅ Yükü zemine eşit dağıtır
✅ Yapımı kolaydır ve hızlıdır
✅ Malzeme tasarrufu sağlar
✅ Ekonomiktir (tekil temele göre)
✅ 2-3 katlı yapılar için yeterlidir
Mütemadi Temelin Dezavantajları
❌ Zemin çok kötü ise tercih edilmez
❌ Yüksek katlı binalarda yeterli değildir
❌ Eğik ve kaygan arazilerde uygulanması zordur
Mütemadi Temel ve Diğer Temel Türleri Arasındaki Fark
| Özellik | Mütemadi Temel | Radye Temel | Tekil Temel |
|---|---|---|---|
| Yük Dağılımı | Hat şeklinde yayılır | Tüm tabana yayılır | Noktasal yayılır |
| Maliyet | Orta | Yüksek | Düşük |
| Uygulama Alanı | Düşük katlı yapılar | Zayıf zeminler | İyi zemin + az kat |
| Demir Kullanımı | Orta | Yüksek | Az |
| Beton Kullanımı | Orta | Yüksek | Düşük |
Mütemadi Temel Maliyeti Nedir?
2025 yılı itibariyle mütemadi temel m² maliyeti; beton, demir, işçilik ve kalıp dahil olmak üzere ortalama 1.200 – 1.700 TL/m² arasında değişmektedir. Bu tutar, zemin koşullarına ve mimari projeye göre değişiklik gösterir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mütemadi temel mi radye temel mi daha iyi?
Zemin koşulları uygunsa ve yapı çok katlı değilse mütemadi temel yeterli olur. Ancak zayıf zeminlerde radye tercih edilir.
Mütemadi temel kaç cm olmalı?
Genellikle 30–50 cm kalınlıkta, 70–120 cm genişlikte uygulanır. Ancak statik hesaplar sonucu bu ölçüler değişebilir.
Mütemadi temel hangi yapılarda tercih edilir?
Genellikle 2–3 katlı konutlar, villa projeleri ve küçük çaplı ticari binalarda tercih edilir.
Sonuç ve Özet
Mütemadi temel, düşük ve orta katlı yapıların inşasında yaygın şekilde kullanılan ekonomik ve pratik bir temel çeşididir. Yükü zemine doğrusal olarak dağıttığı için özellikle taşıyıcı duvarlı yapılarda uygundur. Projeye başlamadan önce doğru zemin analizi ve mühendislik hesabı yapılması şarttır. Aroka Design olarak İstanbul Şile’de temel projelendirme ve uygulama hizmetlerinde uzman ekibimizle her zaman yanınızdayız.
